Elektronik postayı bilmeyenimiz yoktur sanırım (kısaca e-posta ya da İngilizce e-mail:) ) . Hemen hemen her internet kullanıcısının günlük hayatta kullandığı, birbirlerine gönderdikleri iletilerin genel adı. Peki, e-postanın nasıl ve kim tarafından bulunduğunu merak ediyor musunuz? Eğer cevabınız evetse bu yazıyı mutlaka okumalısınız :)
Tüm dünyada artık bir iletişim aracı sayılan e-mail sistemlerinin babası olarak Ray Tomlinson gösteriliyor. Asıl adı Raymond Samuel Tomlinson olmasına rağmen ondan kısaca Tomlinson olarak bahsedebiliriz sanırım. Şimdi size kısaca Tomlinson’un özgeçmişinden bahsetmek istiyorum. Tomlinson 1941 yılında New York’ta doğdu. Öncelikle New York’taki Broadalbin Central School’da, daha sonra da 1963 yılında Rensselaer Polytechnic Institute (RPI) de Elektrik Mühendisliği üzerine lisans eğitimini tamamladı. RPI’dan mezun olduktan sonra 1963 yılında Massachusetts Institute of Technology (MIT) de masterını tamamladı. Tomlinson’un e-postayı dünyamıza kazandırması onun BBN (Bolt Beranek and Newman) de çalıştığı yıllara denk gelir.
Tomlinson 1967 yılında BBN’de çalışmaya başladı. Burada TENEX adındaki bir süre-paylaşım sisteminin geliştirilmesinde programcı olarak görev alıyordu. Bunun yanı sıra bir dosya transfer programı olan CPYNET üzerinde çalışıyordu. Ancak Tomlinson’un istediği, şirketinin kullandığı ARPANET üzerinden farklı bilgisayarlardaki insanlar arasındaki iletişimi sağlayan bir yazılım üretmekti. Bunu yapmasına yardımcı olabilecek SNDMSG adında elektronik mesaj iletme programı zaten bulunuyordu ancak gelişmesine katkıda bulundukları SNDMSG sadece tek bir bilgisayar üzerinden mesajlaşmayı sağlıyordu. Yapması gereken CPYNET ve SNDMSG yazılımlarının her ikisini birden yapabilen ve farklı bilgisayarlar arasında veri aktarımını sağlayabilen bir yazılım üretmekti. Bunun adı daha sonraları e-mail olarak anılacaktı:) Postaların saklandığı posta kutuları, eklenecek her bir dosyanın posta kutusunun sonuna eklenmesi ve bu eklenme sırasında da var olan dosyaların üzerine yazılmaması ilkesine göre tasarlanmıştı. Tomlinson ilk e-postasını 1971 yılında kendi bulunduğu bilgisayarın hemen yanındaki bilgisayara attı. Gönderdiği dosyanın içinde ne yazdığı konusunda çeşitli spekülasyonlar var ama kendi söylediğine göre ne yazdığını pek hatırlamıyor Ray Tomlinson :) Ama klavyedeki yakın tuşlar olan QWERTYUIOP olabilme ihtimalinin büyük olduğunu söylüyor:) Bu işlem başarıyla gerçekleştikten sonra çalıştığı grup arkadaşlarının hepsine mail attı ve böylece takip eden iki sene boyunca internet kullanımının yüzde 75ini oluşturacak olan e-mail sisteminin temelini atmış oldu.
Ray Tomlinson ilk e-postasını atarken kullanıcı adı ve bilgisayar ismini beraber yazabilmek için bu iki isim arasına @ karakterini koyuyor. Böylece hangi bilgisayarda hangi kullanıcı var bilgisine ulaşmamızı sağlıyor. Ve kullandığı ilk e-posta adresi: “tomlinson@bbn-tenexa”. Peki, bu karakterin ne anlama geldiğini hiç merak ettiniz mi? Tomlinson kullanmadan önce öylesine bir karaktermiş de sonradan mı anlam kazanmış? :) Bu konuda da kesin bir bilgi yok. Ancak bu işaretin çok eski zamanlara dayandığı, alışverişlerde her hangi bir malın kilosunu ve parasını beraber söylemek için kullanıldığı söyleniyor. Ama görünen o ki bu işareti kullanarak Tomlinson işimizi fazlasıyla kolaylaştırmış, çünkü böylece kullanıcı adı ve bilgisayar adını birbirine karıştırmadan kimden mail aldığımızı rahatlıkla anlayabiliyoruz:)
Ray Tomlinson bizim hayatımıza sadece e-posta gibi bir kolaylık getirmedi, bunun yanında yürüttüğü birçok proje var ancak o yıllardan bugüne gelen ve en çok kullanılanı kuşkusuz e- posta. Ve inanır mısınız, Tomlinson bu buluşu için maddi manevi hiçbir şey talep etmemiş, bir röportajında, önemli olanın işini doğru yapmak olduğunu,ticari kaygı düşünmediğini söylemiş. Tabi ki 37 sene önce ilk e-postasını atarken bu buluşun yıllar sonra vazgeçilmez olabileceğini hiç aklına getirmemiştir. Şirketin ona verdiği bir görev ya da şirkette işlerini kolaylaştıracak bir uygulama olarak düşünmüştür. Malum o zamanlar birkaç tane bilgisayar vardı etrafta diyor bir başka röportajında:) Ama şimdi e-mail vazgeçemediğimiz bir iletişim aracı oldu bile.
Ray Tomlinson kuşkusuz kendini sadece e-mailin babası olarak görmüyor hatta aksine bundan daha büyük işler yaptığını düşünüyor. Bu da beraberinde ona bir sürü ödül getirmiş. Bunlardan bir tanesi 2000 yılında aldığı George R. Stibitz Computer Pioneer Award adındaki Amerikan Bilgisayar Müzesinden aldığı ödül. Bir diğeri ise 2001 yılında Uluslar arası Dijital Sanatlar ve Bilimler Akademisinden aldığı Webby Ödülü. Bu ödülleri takiben 2002 ve 2004 yıllarında sırasıyla Innovation Ödülüne ve IEEE Internet Ödülüne layık görülmüştür. Kuşkusuz bu ödüller Ray Tomlinson’ın dünyamıza kazandırdığı kolaylığı ölçmeye yetmez ancak bu gidişle bunun gibi daha birçok ödüle layık görüleceği kesin.