Merhaba sevgili okurlarımız!

Bu yazımda sizlere hemen hemen hepimizin kullandığı, akıllı telefonların vazgeçilmezi olan ve geçtiğimiz günlerde Facebook tarafından satın alınmasıyla gündeme gelen bir uygulamadan bahsetmek istiyorum: WhatsApp. Peki nedir bu uygulamayı bu kadar popüler yapan? WhatsApp, internet üzerinden mesaj alışverişi sağlayan bir çapraz platform mobil mesajlaşma uygulamasıdır. Normal mesajlaşmaya ek olarak, WhatsApp kullanıcıları gruplar oluşturup, birbirlerine konum, görüntü, video ve ses medya mesajları gönderebilir, birbirleriyle telefon rehberlerinden kişileri paylaşabilirler. Üstelik kişilerin hesaplarına profil resmi yüklemeleri ve durum güncellemeleri de mümkün. Uygulamayı indirmek isteyenler için WhatsApp'ın ilk yılı ücretsiz, sonrasında ise kullanım ücreti yıllık 0.99 dolar. Uygulamayı indirdikten ve yıllık ücreti ödedikten sonra herhangi bir ücret ödemenize de gerek yok. Sanırım bu, günümüzde WhatsApp'ın SMS'ten daha çok tercih edilmesinin en büyük sebebi. Özellikle uluslararası iletişimde oldukça kolay bir kullanım sağlayabilir.

WhatsApp Inc. 2009 yılında Amerikalı Brian Acton ve Jan Koum (aynı zamanda CEO) tarafından Mountain View, California merkezli kuruldu. İkisi de önceden Yahoo!'nun çalışanları olan Acton ve Koum'un kurduğu şirkette şu an 55 kişi çalışmaktadır. Evet 500 milyona yakın kayıtlı kullanıcısı olan bir platform için şaşırtıcı bir sayı bu. :)

WhatsApp açık standart XMPP'nin (Genişletilebilir Mesajlaşma ve Varlık Protokolü) özelleştirilmiş bir sürümünü kullanır. Yüklemenin ardından, kişinin telefon numarasını kullanıcı adı olarak kaydederek, kullanıcının hesabını oluşturur. (Jabber* kimliği: [telefon numarası]@s.whatsapp.net). WhatsApp yazılımı, otomatik olarak WhatsApp kullanıcıları merkezi veritabanı ile cihazın adres defterindeki tüm telefon numaralarını, kullanıcının WhatsApp kişi listesine kişi eklemek için karşılaştırır. Bizim bir şey yapmamıza gerek kalmadan kişi listemizin güncellenmesinin sebebi budur. Bunun getirisi olarak telefon numaranıza sahip olan herhangi biri, size arkadaşlık isteği göndermeden, siz kişinin telefon numarasına sahip değilseniz bile mesaj atabilir. Ancak hemen korkmayın, kullanıcıları WhatsApp üzerinde bloke edebilmek de mümkün.

Asya tabanlı mesajlaşma servisleriyle (HAT, KakaoTalk, Wechat gibi) rekabet hâlinde olan WhatsApp üzerinden gönderilen mesaj sayısı Ekim 2011'de 1 milyar, Nisan 2012'de de 2 milyar daha artarak bu rakam, Ağustos 2012'de günde 10 milyara ulaştı.13 Haziran 2013 tarihindeyse WhatsApp yeni bir günlük rekora ulaştıklarını bildirdi: 27 milyar. Financial Times'a göre, WhatsApp "Skype'ın sabit hatlar üzerindeki uluslararası aramalara yaptığını, cep telefonlarındaki SMS'e uyarlamıştır." 10 Kasım 2013 itibariyle, WhatsApp'ta 190 milyon aylık aktif kullanıcı, günlük 400 milyon kadar fotoğraf paylaşımı vardı ve mesajlaşma sistemi her gün 10 milyardan fazla mesajın iletilmesini sağlıyordu. Bir Aralık 2013 blog yazısında WhatsApp, servisin her ay 400 milyon aktif kullanıcı tarafından kullanıldığını iddia etti.

19 Şubat 2014 tarihinde, Facebook Inc. 19 milyar dolar karşılığında WhatsApp Inc.'i satın almak için şirket ile anlaşmaya vardığını duyurdu. Facebook tarafından yapılan açıklamada, WhatsApp için 4 milyar dolarlık nakit ödeme yapılacağı, geri kalan 12 milyar doların ise hisse senetleri yöntemiyle ödeneceği belirtildi. Anlaşmada 3 milyar değerinde sınırlandırılmış hissenin WhatsApp çalışanlarına dağıtılacağı ifade edildi. Facebook CEO’su Mark Zuckerberg, ‘’WhatsApp dünyada 1 milyar insanı birbirine bağlama yolunda. Bu kadar önemli bir dönemeci aşan şirketler zaten inanılmaz değerli’’ diyerek, satın alma işleminin gerçekleşeceğini açıkladı ve WhatsApp’ı Facebook bünyesine kattıklarını duyurmaktan dolayı heyecanlı olduğunu belirtti. Satın alma işleminin gerçekleşmesiyle WhatsApp’ın kurucusu ve Üst Yöneticisi Jan Koum, Facebook yönetim kuruluna katılabilecek.

Satın alma sürecinin detayları arasında bir de başarı hikayesi yatıyor. WhatsApp'ın kurulduğu tarih olan 2009 yılında, şirketin kurucu ortaklarından Brian Acton, Facebook'ta çalışmak için iş başvurusunda bulunuyor ancak "hayır" cevabı alıyor. Hatta daha öncesinde Acton'ın, Twitter'da şansını denediği ancak benzer şekilde "olumsuz" cevap aldığını görüyoruz. Bugün gelinen noktada Brian Acton, Facebook'tan geri çevrildiği dönemde Ukraynalı arkadaşı Jan Koum ile birlikte kurduğu WhatsApp'ı, toplamda 19 milyar dolar gibi rekor bir fiyatla Facebook'a satarak, müthiş bir başarı öyküsüne de imza atmış oldu. WhatsApp'a biçilen değer, aynı zamanda "startup" olarak bilinen genç ve yenilikçi şirketler için ödenen en yüksek meblağa olma özelliğinde. 3 yıl önce Microsoft'un 8.5 milyar dolara satın aldığı Skype'ın hayli üzerinde bir bedelle el değiştiren WhatsApp için, fiyatın yüksek biçilmesinde, hızlı büyümesi ve yüksek kullanıcı sadakatinin etkili olduğu ifade ediliyor.

Facebook tarafından satın alınmasının ardından uzun süre gündemden düşmeyen mesajlaşma yazılımı WhatsApp, muhtemelen arka planındaki bir güncelleme çalışması nedeniyle 22 Şubat 2014 tarihinde akşam saatleri itibariyle hizmet veremez noktaya gelmiş, diğer bir deyişle çökmüştü. WhatsApp'ta kullanıcıların saatler süren mağduriyeti son buluncaya kadar, uygulamanın satın alımının ardından yarım milyara yakın kullanıcısına yaşattığı şokun etkisi ise büyük oldu. WhatsApp'ın Twitter'daki kurum ve destek hesabında veya kendi şirket blogunda herhangi bir bildirim de bulunmuyordu. Jan Koum tarafından yapılan açıklamaya göre, gerçekleşen çökme bir "router" arızası kaynaklıydı. Başka bir ifadeyle, WhatsApp servisi, sunucularda yaşanan bir yönlendirici hatası nedeniyle tarihindeki en büyük çökmelerden birini yaşadı. Umarım bu durum tekrar yaşanmaz ve milyonlarca kullanıcı bir süreliğine SMS çağına geri dönmek zorunda kalmaz. Tekrar görüşmek üzere!

  • Jabber: XMPP'ye dayalı, orijinal anlık mesajlaşma (IM) hizmeti.

Kaynaklar: