Veri yedekleme bir sistemin üzerindeki yazılımların, çalışan en son ayarların ve bazı temel birimlerin herhangi bir problem çıkması olasılığına karşı bir kopya halinde saklanmasıdır. Bu kopya daha sonradan yedeklenen içeriğin eski, sorunsuz haline dönmek için; çalışma sırasında doğabilecek sorunlarda çalışmayı kurtarmak için kullanılabilir. Verilerin ya da çalışmaların kaybı ve tekrar elde edilmesi zaman, para ve iş gücü kaybına yol açabilir; ancak veri yedeklemesi ile bu kayıplar en aza indirilebilir. Bu yüzden belirli aralıklarla veri yedeklemesi yapılmalıdır. Veri yedekleme işlemi tam yedekleme, fark yedekleme ve artan yedekleme olarak üçe ayrılır.

Tam Yedekleme

Yedeği alınmak istenen bilgilerin bütünüyle yedekleme medyasına kaydedilmesidir. Yedeğin boyutu, verinin orijinal boyutuyla aynıdır. Yedekleme medyasında fazla yer kaplayacağından çok sık yedekleme imkanı yoktur; ancak bu yedekleme türünde başka yedekleme işlerine ihtiyaç duymadan bilgiler aktarılabilir.

Fark Yedekleme

Yedeklenen verinin şu anki halinde, son alınan tam yedekten farklı olan verinin yedeklenmesidir. Bu yedekleme türünde yedeklenecek veriler sadece farklı olan bileşenler olduğundan veri aktarımı hızlıdır. Fark yedeklemede, alınan son tam yedekten farklı olan kısımlar depolandığı için zaman içinde alınan yedeğin boyutu artmaktadır. Bu nedenle belirli aralıklarla yeni tam yedekler alınmalıdır. Geri dönüşüm sırasında ise, tam yedeğe de ihtiyaç duyulduğu için, yavaşlayan bir yöntemdir.

Artan Yedekleme

Başarılı olarak alınan son yedeğe göre farkın yedeklenmesidir. Bu yedekleme türünün fark yedeklemeden farkı, son yedeğin türünün önemli olmamasıdır. Son yedek tam, fark ya da artan yedek olabilir. Sadece en son değişiklik kaydedildiği için veri aktarımı hızlıdır; ancak geri dönüşüm sırasında tüm yedeklere ihtiyaç duyulduğundan geri dönüşüm yavaştır.

Veri Yedeklemede Hangi Yöntemler Kullanılır?

Tek Sunucu Yedekleme

Bu yedekleme yönteminde her sunucu ayrı bir yedekleme medyası kullanılarak yedeklenir. Veriler sunucular üzerindeki yedekleme yazılımlarının yardımıyla aktarılır. Ancak sunucu sayısının fazla olduğu sistemlerde bu yedekleme yöntemi, uygulanması zor olduğu için mecbur kalınmadıkça tercih edilmez.

Merkezi Yedekleme

Merkezi yedekleme yerel alan ağı üzerinden yedekleme ve depolama alan ağı üzerinden yedekleme olmak üzere ikiye ayrılır.

  1. Yerel Alan Ağı(LAN) Üzerinden Yedekleme

    Bu yöntemde yedekleme yerel alan ağı üzerinden yapılır. Yedekleme medyası yedekleme sunucusuna bağlıdır. Diğer sunuculardaki yedeklenecek veriler yerel alan ağı üzerinden yedekleme sunucusuna, oradan da yedekleme medyasına aktarılır. Bu yedekleme yöntemi fazla miktarda yedekleme gerektiğinde sistemi yorar; çünkü yerel alan ağı aynı zamanda bilgisayarların birbirleri arasında haberleşmesi için de kullanılır.

  2. Depolama Alan Ağı Üzerinden Yedekleme

    Bu yedekleme yöntemi yüksek miktarda veri yedeklemeye ihtiyaç duyulan ortamlarda kullanılır. Bu yöntemde yedekleme medyası, depolama alan ağına bağlıdır. Her sunucu yedekleme medyasıyla haberleşebilir. Yedekleme sunucusu işlemin düzenli bir biçimde yürümesini sağlar.

Veri Yedekleme Sıklığının Belirlenmesinde Nelere Dikkat Edilmeli

Veri yedekleme sıklığın belirlenmesindeki temel etken, kabul edilebilir veri kaybı miktarıdır. Bu miktar çalışmadan çalışmaya değişebilir. Kimi çalışmalar için 1 saat iken kimi çalışmalar için 1 gün, hatta 1 ay bile olabilir. Bunu belirledikten sonra veriler, kabul edilebilir veri kaybı süresine göre kategorilere ayrılmalı ve belirlenen sürelerde yedeklenmelidir. Aktarılan veri miktarının sürekli kontrol edilmesi gereklidir; aksi takdirde bu sefer de yedekleme medyasının kapasitesi yetmeyeceğinden veri kayıpları oluşabilir.

Yedekleme Medya ve Yazılımları

Neler Yedekleme Medyasıdır?

Yazı içinde sürekli geçmesine rağmen yedekleme medyasının ne olduğuna, yazının hiçbir yerinde değinmedik. Peki nedir yedekleme medyası? Aslında bize çok da yabancı olmayan bazı donanımlardır. Örneğin sabit sürücü; CD, DVD sürücülerimiz, USB Bellek gibi aygıtlar birer yedekleme medyasıdırlar.

Yedekleme yazılımlar neler ?

Tabii ki bu donanımlar tek başlarına yedekleme yapabilmek için yeterli değildir. Yedeklemeyi yaparken diğer bir önemli kısım da yedekleme yazılımlarıdır.

Bunların başlıcaları:

  • İşletim Sisteminin sağladığı dahili yazılımlar
  • RAID yazılımları
  • Sıkıştırma Programları

Kaynaklar