Merhaba sevgili e-bergi okurlarımız! Bu sayımızda size overclock işleminden bahsedeceğim. Overclock işlemini yapmaya başlamadan önce bilgisayarınızın bileşenlerinin değerlerine, başka bir deyişle kapasitelerine göz atmanız iyi olacaktır; çünkü yapacağımız işlemlerde öncelikle bileşenlerimizin kaldırabileceği değerleri denememiz gerekmektedir. Eğer bileşenlerimizi kontrol ettiysek overclock neymiş, nasıl yapılırmış, nelere dikkat etmemiz gerekiyormuş öğrenebiliriz.
Overclock, bilgisayar bileşenlerinin daha hızlı çalıştırılmasını sağlayan bir işlemler bütünüdür.Bileşenlerin kendi kapasitelerinin üstünde çalışması sizi şaşırtıyor olabilir. Bunu şu şekilde açıklayabiliriz: ayni serideki işlemcilerin hepsi wafer adi verilen tabakalardan elde ediliyor. Bu işlemcilerin tasarımları arasında herhangi bir farklılık bulunmuyor. Örneğin işlemcilerin hepsi 3GHz olarak üretiliyor. Üreticinin yaptığı zorlu testlerden başarıyla gecen bu işlemciler 3GHz olarak etiketlenip kutulanıyor ve satışa hazır hale getiriliyor. Bu testlerden geçemeyen işlemciler ise daha düşük hızlarda tekrar tekrar test edilerek, bu testleri geçebildikleri hızlar saptanıyor ve o hızlarda etiketlenip kutulanıyorlar. Günümüz kullanıcıları olarak biz de bu testleri çok yüksek seviyede geçemeyen işlemcileri overclock ile daha yüksek hızlara çıkararak kullanıyoruz.
Overclock yapmamızın sebepleri:
- Maddi Sebepler: kullanıcılar genellikle 200 Mhzlik hız farkına 100 $ vermek yerine düşük hızda modeller alarak overclock ile hızını yükseltiyorlar.
- Firmalara yarar sağlamak: bu gruptaki kullanıcılar ise üst düzey (profesyonel) kullanıcılardır. Bu kullanıcılara bu iş için gerekli donanımlar üretici firmalar tarafından sağlanır. Bu kişiler de kullanıcıların günlük ihtiyaçlarında kullandığı uygulamalardan yola çıkarak parçaları aşırı derecede zorlayarak karşılaştıkları olumsuzlukları firmaya belirtirler. Bu kişiler içinden bir kısmı ise firmanın ürünlerini çok yüksek seviyede overclock yaparak firmanın ününü arttırır.
Kullanıcılarımızın overclock işlemine başlamadan önce bilmeleri gereken onemli bir durum da, overclock esnasında zarar gören donanımımız üretici firma tarafından garanti kapsamında sayılmayacaktır.
Windows Üzerinden Overclock
BIOS üzerinden overclock yapılabildiği gibi bazı anakart üreticilerinin yaptığı gibi CD aracılığı ile de overclock yapılır; fakat ikinci seçenek uygulandığında BIOS'tan yapılana göre daha çok hata ile karşılaşılabilmektedir. Bunda en büyük etken Windows işletim sisteminin kendi yapısı. Özellikle Windows üzerinden yapılan hatalı overclock çalışmalarında işletim sisteminin sistem dosyaları çok çabuk etkilenip işletim sistemin çökmesine neden olabilir. Bu da bilgisayarınızı formatlamak gibi uğraşlı bir yola girmenize neden olabilir.
Overclock'u başarılı bir şekilde yapmakla sorumluluklarımız bitmiyor. Yüksek hız, yüksek ısıya sebep olur. Bu yüzden işlemcimizin soğutucusunun da yükseltilmesi gerekmektedir.
BIOS tan overclock yapmak:
- FSB hızını artırmak
- Çarpan kat sayısını artırmak
Bilgisayarımız açılırken Del tuşu ile BIOS ayarlarımızı yaptığımız mavi ekranımıza giriyoruz.Burada en üstte bulunan “SoftMenu Setup” bölümüne enter tuşu ile giriyoruz. Bu girdiğimiz bölüm CPU, RAM, AGP hız ve voltajlarının ayarlarının bulunduğu alandır.
Normalde (değiştirilmemiş haliyle) CPU Power Supply değerimiz öntanımlı şeklinde ayarlanmıştır. Bu seçenekle ile bizim bir işimiz yok şimdilik.“CPU Operating Speed” seçeneğine gelerek bu kısmın değerini “user defined” yapıyoruz ki işlemcimiz değişikliğe müsaade etsin.
2. FSB değerini artırmak: Eğer işlemcinizin gücüne güveniyorsanız 200'de olan değerimizi 250 yapabilirsiniz; ancak yüksek bir RAM kapasitesine sahip değilseniz önce 210, daha sonra 220, ardından da 230 şeklinde her aşamada 10'ar arttırmak sizin için daha iyi bir seçenek olacaktır.
Daha sonra “Estimated New CPU Clock” (Öngörülen Yeni İşlemci Hızı) kısmında 3:2, 5:4, ve 1:1 seçenekleri ile karşılaşacaksınız. Burada en aşağıda olan 1:1 seçeneği en yüksek seviyede overclock için önerilir. Yukarı doğru çıkıldıkça gereken bellek değeri azalır; yani RAM'iniz örneğin DDR 566 gibi iyi bir seviyede ise 1:1'i, biraz daha düşük ise 5:4'ü daha da düşük ise 3:2'i seçmelisiniz.
Bu işlemden sonra bilgisayarımızı yeniden başlatıp sistemimizin yaptığımız aşırtma işlemine uygun olup olmadığını denetlememiz gerekmektedir. Eğer bilgisayarımız sorunsuz açılıyor; ancak açıldığında ekran, ses, görüntü gibi elemanlarımızda donma, aksama ya da yavaşlama varsa bilgisayarımız bu aşırmayı kaldıramamış demektir. Bunu düzeltmek için tekrar BIOS a gireceğiz. Yine ilk seçeneğe giriyoruz. Buradan “CPU Core Voltage” (İşlemci Çekirdek Voltajı) bölümüne giriyoruz. Burada 1.7500'ü geçmemeye dikkat etmeliyiz; çünkü bu işlemde en önemli ve dikkat edilmesi gereken aşama voltaj değişimleridir. Çok fazla üzerine gitmek işlemci kaybıyla sonuçlanabilir.
Şimdi sıra RAM'lerimize geldi. Bunun için de yine aynı yolu izleyerek “DDR Voltage” bölümüne gireceğiz. Yine bunu tek tek deneyerek yapacağız. DDR 566'dan daha düşük seviyede ise RAM'lerimizi 2.90 ile başlayıp yavaş yavaş artırmalıyız. Artırma işlemleri arasında her arttırmadan sonra bilgisayarımızı yeniden başlatarak ikinci, üçüncü artırmalara geçmeliyiz. Eğer DDR 566 veya daha yüksek bir seviyede ise 3.05 ile başlayabilirsiniz.
Şimdiki işimiz ise Ram Timing (Bellek Zamanlaması) ayarlarını zorlamak. Yine BIOS'a giriyoruz. Bu defa “Advenced Chipset Feature” (Gelişmiş çip seti özellikleri) bölümüne, buradan da “DRAM Timing Selectable” sekmesini Manuel yaparak seçeneklerin gösterilmesini sağlıyoruz. Burada ne kadar küçük değer seçerseniz o kadar hız kazanmış olursunuz; ama değerleri seçerken yine en büyük dereceden başlayarak azaltmalısınız. Bunu da ilk başta 3 daha sonra 2.5, sonra da kaldırırsa 2 yaparak en yüksek hıza ulaşabilirsiniz. Yine tekrarlıyorum ki, her seçiminizden sonra bilgisayarınızı yeniden başlatmalısınız.
Bu işlemleri yaparken overclock ettiğiniz CPU ya da RAM arttırmayı kaldıramayabilir ve belki de bilgisayarınız yaptığınız değişiklikten sonra açılmayabilir. Telaşlanmayın. Bilgisayarınızı kapatın. Fişten çekin ve 10-15 saniye kadar bekledikten sonra tekrar açın. Eğer bu işlemden sonra da açılmaz ise anakartınızdaki “Clear CMOS Jumper” ile BIOS'u resetleyin. Bilgisayarınız o tanımlı ayarlar ile açılacaktır. Bu işlemden sonra tüm yaptığınız overclock işlemlerini başa alıp tekrar yapmalısınız.
- Çarpan katsayısını artırmak: nforce2 ve tabii ki abit nf7 chipsetlerinde çarpan katsayısı açıktır; yani değişikliğe müsaade etmektedir.
Görüldüğü gibi nf7'de bir de çip set voltaj ayarı var. Bunu da arttırmak nf7'de hızı arttıran bir unsurdur. Ayrıca Agp voltajı da var ki bu zaten diğer platformların da çoğunda var. Ekran kartına overclock yapıldığında hızı arttırdığı söylenmektedir. Bu yolu hiç denemediğim için bir öneri ya da uyarıda bulunamayacağım.
Bu yazımızda overclock işleminin her iki yolunu da aktardım sizlere. Umarım yeterli bir şekilde anlatabilmişimdir. Bir sonraki donanım yazımızda görüşmek üzere.