Merhaba sevgili e-bergi okuyucuları. Çoğumuz için tatil ayı olan şubatta da yeni şeyler öğrenmek, yeni nesil teknolojilerden haberdar olmak isteyip E-bergi’ye başvuran sizler için yine dopdolu bir içerik! O zaman hiç vakit kaybetmeden başlayalım. Ne de olsa yazımız biraz da zaman sorunu olanlarla ilgili.
Bu ayki yazılım köşesinde hepinizin hoşuna gideceğini düşündüğüm, yeni nesil web tarayıcısı olan “Flock”tan bahsedeceğim. ‘Flock’ kelime anlamı olarak ‘sürü’, ‘yığın’, ‘toplanma’ gibi anlamlara gelir. Yazımın sonunda daha iyi anlayacağınız üzere gerçekten de anlamıyla örtüşen bir yazılımla karşı karşıyayız. Şöyle ki; Flock sizin için web üzerinden iletişimde olduğunuz favori insanları, favori yerleri, favori siteleri, videoları ve içerikleri toplayıp kullanışlı ve hoş bir görünümle önünüze sunar. Yani, sizin o siteden o siteye koşup zaman kaybetmenizi önlediği gibi sizin için önemli olan yerlere kolayca erişmenizi sağlar. Bununla birlikte herhangi bir siteden ya da bilgisayarınızdan sevdiğiniz bir yazıyı ya da resmi anında arkadaşlarınıza gönderebilirsiniz. Flock’un sizi ve ihtiyaçlarınızı önemseyen bir yapısı vardır. Bir bakıma ‘sosyal web sağlayıcısı’ da denebilir. Bu sloganla yola çıkan Flock, Web 2.0 sosyal hizmetlerinin tümünü kullanıcılarına sağlayarak hakkını vermektedir. Ayrıca, eğer blog tutuyorsanız blogunuza, medya takip RSS’lerinize, kişisel site hesaplarınıza tek tıklamayla ulaşabilirsiniz. Evet , Flock hakkında kafanızda az çok birşeyler oluşmaya başladı mı? O zaman ayrıntıya girmenin vakti geldi :)
Flock , ücretsiz(free) ve açık kaynak kodlu bir web tarayıcısı, ve Firefox gibi Mozilla üretimi. Birçok farklı platformda kullanabiliyorsunuz; Windows XP/Vista, Mac OS X ve Linux bu seçenekler arasında. Firefox gibi bir arayüze sahip. “Firefox gibi” ifadesini özellikle kullanmak istedim, çünkü son sürümü olan Flock 2'de Firefox 3.0 tecrübesinden faydalanılmış. Firefox’a katkı sağladığı, onu desteklediği, onun üzerinden geliştirildiği için bir çok yönden ona benziyor. O yüzden Firefox kullanıcısı olan birinin hiç zorlanmadan alışabileceği, kullanabileceği bir yazılım Flock. Ancak kurulumla gelen bazı özellikler onu elbette Firefox’tan ayırıyor.
Kendi sitesinden işletim sisteminize uygun olan kurulum dosyasını indirebilirsiniz. Yazılımı kurduktan sonra göze güzel bir arabirim sizi karşılayacaktır. Firefox’tan en belirgin şekilde ayrıldığı özelliklerden biri, görünüm olarak da Firefox’ta görmediğiniz ‘Flock Toolbar’ (Flock araç çubuğu) tarafından sağlanıyor. Bu çubuğun üzerinde gördüğünüz üzere kenar çubuklarını (sidebar) açan butonlar var. Farenizi bu butonların üzerine getirdiğinizde küçücük beliren, o butonun ne butonu olduğunu gösteren bir ileti göreceksiniz. Şimdi o küçük iletilerden bazılarını büyütelim. (Malesef Türkçe dil seçeneği bulunmadığından (Flock’ın dezavantajı olarak görülebilir) butonların ismini olduğu gibi almanın uygun olacağını düşündüm. Açıklamalardan sonra zaten ne işe yaradığını rahatlıkla anlayacaksınız.)
People Sidebar:Flock tarafından desteklenen bazı sosyal ağ siteleri vardır. Bunlar arasında en fazla aşina olduğumuz Facebook, MySpace, YouTube, Twitter’dan mutlaka birini ya da birkaçını kullanmaktayız. İşte Flock’ın güzelliklerinden biri! İster Facebook arkadaş listesi olsun, ister diğer sosyal ağ sitesi arkadaş listesi olsun, Flock o listeyi sol köşede size gösterir. Böylece Flock, bir sürü değişik siteden arkadaşlarınızı bir arada toplar ve gerektiğinde resim,video ,link veya beğendiğiniz bir yazıyı arkadaş listenizden istediğiniz kişiye anında mesaj yoluyla gönderme kolaylığı sağlar. Bunun için tek yapmanız gereken bu butona basmanız; karşınıza çıkan, hesabınızın olduğu sitelerdeki hesaplarınıza giriş yapmanız veya yeni bir hesap açıp şifrenizi kaydetmeniz. Bundan sonra her butona basışınızda bu siteler toplu halde karşınıza çıkacak, sizeyse sadece tek tıklamayla giriş yapmak kalacak. Ve işte bütün arkadaşlarınız karşınızda! Normalde site üzerinden yapabileceğiniz şeyleri bu kenar çubuğu üzerinden de yapabilirsiniz. İstediğiniz insana anında mesaj yollayabilir, resimlerini ve profilini tek tıklamayla görüntüleyebilirsiniz. Size gelen mesajları ya da arkadaşlık isteklerini bu kenar çubuğu üzerinden yönetebilirsiniz.
Flock’ın belki de en güzel özelliği şimdi bahsedeceğim. Diyelim ki bir yanda bu bahsettiğimiz arkadaşlık siteniz açık. Bir yandan da haber okuyorsunuz ya da bir video izliyorsunuz. Sol tarafta ‘People Sidebar’daki arkadaş listenizden istediğiniz birine, ilginizi çeken bir haberi, videoyu ya da resmi, sadece o insanın profili üzerine ‘çekip sürükleyerek’ ‘anında’ gönderebilirsiniz. Karşınıza sadece bir mesaj ya da posta kutucuğu gelecek. Gönder’e basınca aynı anda arkadaşınızla paylaşabileceksiniz. Ayrıca bu kenar çubuğunu kapatıp bir başkasını açsanız bile tekrar döndüğünüzde hesabınız açıksa arkadaşlarınızı yine görüntüleyebileceksiniz. İsterseniz de hesabınızı unutturabilirsiniz eğer ki o hesaptaki arkadaşlarınızı yan tarafta görmek istemiyorsanız :)
Media Bar: Adından da anlaşılacağı üzere resim ve video çubuğu. Bu butona tıkladığınızda hemen ‘Flock Toolbar’ ın altında -ya da isteğe göre sayfanın en altında- siyah renkte bir bölüm çıkacak. Bu bölümün sağında arama kısmı var. Hangi siteden ne arayacaksanız buradan seçip, Google’da aradığınız gibi anahtar kelimeyi yazıp, onunla ilgili resimlere ya da videolara yine aynı bölümde yanyana sıralanmış halde ulaşıyorsunuz. Mesela, eğer resim arıyorsanız dünyanın en büyük fotoğraf paylaşım sitesi Flickr’dan arayabilirsiniz. Ya da bir video arıyorsanız YouTube iyi bir seçim olabilir. Bu seçimleri kendiniz de yönetebilirsiniz. Ayrıca ortada ‘Media Streams’ diye bir seçenek göreceksiniz. Düzenli olarak güncellenen fotoğraf ve video kaynakları anlamındaki bu yerleri internette dolanırken de bulabilirsiniz. Eğer böyle bir kaynağa ulaştıysanız, URL’yi yazdığınız yerin hemen solundaki üç butondan en soldaki turuncuya dönecektir. Ve bu yerleri dilerseniz favoriniz yaparsınız ya da aramanızı yapar ve unutursunuz. Çıkan sonuçların üzerinde ne yapmak istiyorsanız sizi yönlendiren oklar vardır. Sadece görüntülemek, paylaşmak veya kopyalamak bu seçeneklerden olabilir.
Ya da ‘**Web Clipboard Sidebar**’ ı kullanabilirsiniz. Bütün bu çubuklar birbiriyle ilişkili olduğundan bundan burada bahsetmek istiyorum. Bu kenar çubuğu yine sol köşede çıkar. Sizin tek yapmanız gereken beğendiğiniz resim ya da videoları, hatta sevdiğiniz yazıları çekip bu köşeye sürüklemeniz. ‘Web Clipboard Sidebar’ bunları sonradan kullanılmak üzere saklar. Sonra isteğinize göre bunları görüntüleyebilir, okuyabilir, silebilir, bir yere gönderebilir (yine çekip sürükleyerek veya altındaki seçeneklerde gördüğünüz mail yoluyla) ya da blogunuza koyabilirsiniz, size kalmış. O anda size zamandan kazandırıp daha çok arama yapmanızı sağlayacaktır.
Feeds Sidebar: ‘Feed’ ya da ‘Web Feed’ ya da türkçesiyle ‘Web sayfası bildirimcisi/besleyicisi’ kullanıcılara sıklıkla güncellenen içeriği sağlayan bir veri biçimidir. Daha çok haber siteleri ve bloglar gibi sürekli kendini güncelleyen içerik yayımlayıcılarda, kullanıcıların kaydolabilmesi için bir web sayfası bildirimcisi (Feed) yayınlanır. Genelde turuncu RSS ikonuyla karşımıza çıkan bu yerlere kaydolduktan veya orda çıkan linki haber okuyucumuza (feed reader) kopyaladıktan sonra, belirli aralıklarla kontrol edilen bu sitelerde yeni içerik varsa bu sayede haberdar olabiliriz. RSS ve ATOM iki ana web feed formatıdır. RSS’i zaten çoğu yerde duymuş ve görmüşsünüzdür. Belirli aralıklarla güncellenen hemen hemen her sitede bu bahsettiğim özelliği kullanmanızı sağlayan RSS butonu vardır. (E-bergi’de de görebilirsiniz, kullanmanız tavsiye edilir :) )
Çok kısa ‘Feed’in ne demek olduğuna değindikten sonra gelelim Flock’la ilişkisine. ‘Feeds Sidebar’ butonuna tıkladığınızda solda çıkan bölümde bazı başlıklar ve altlarında bazı site isimleriyle beraber yanlarında numaralar göreceksiniz. Numaralar, bu sitelerdeki güncellenen, en son eklenen içerik sayısını gösterir. Tıkladığınızda ise bütün güncellemeler sıralı bir şekilde ‘tek sayfada’ görüntülenir. İsterseniz kayıtlı olduğunuz tüm bildirimcileri de yine tek sayfada görebilirsiniz. Bunlarla istediğiniz işlemi yapmak yazının altındaki seçenekler sayesinde sadece bir tık ötededir.
Favoriniz olan RSS sayfalarını seçenekler kısmından ekleyip bu kenar çubuğu sayesinde çok rahat bir şekilde takip edebilirsiniz. İnternette gezinirken de herhangi bir sayfada uygun bir ‘feed’ bulunduysa, adres çubuğunda URL’nin yazılı olduğu yerin solunda feed ikonun olduğu buton turuncuya döner. Bu şekilde hoşunuza giden bir sitenin son haberlerini de yine ‘Feeds Sidebar’ sayesinde alabilirsiniz. Bu bölüm üzerinde, yazıları okumanızı kolaylaştıracak çeşitli düzenlemeler yapmak da size kalmış.
Accounts and Services Sidebar: Tüm giriş yaptığınız Web 2.0 hesaplarınızı bu kenar çubuğu sayesinde sol pencerede görüntüleyebilirsiniz. Bu sayede yine tüm hesaplarınızı tek bir küçük pencerede inceleyebilirsiniz. Blog'unuzu kontrol edebilir Facebook'unuza mesaj gelmişse görebilir, favori YouTube videolarınıza çok daha hızlı bir şekilde ulaşabilirsiniz. Veya Flickr'da fotoğraflarınızı çok daha rahat görüntüleyebilirsiniz. Ayrıca Flock'un desteklediği servislerin hepsini belli başlıklar altında görebilir, tek bir tıklamayla o sitelere gidebilirsiniz. Korkmayın, Flock tarafından desteklenen servisler/siteler eğer ki sosyal bir internet kullanıcısıysanız sizin de favorilerinizdir muhtemelen :)
Tabi ki bunlarla sınırlı değil Flock'un sağladıkları. Webmailinize -en çok kullanılan GMail veya YahooMail olabilir- anında ulaşmanızı sağlayan ‘**Webmail**’ butonu; favorilerinizi gösteren ‘**Favorites Sidebar**’ ; anında fotoğraf yüklemek ve hatta onlar üzerinde değişiklik yapabilmek için ‘**Photo Uploader**’ butonu mevcut bulunmakta. ‘**Blog Editor**’ sayesinde de sahibi olduğunuz Blog'unuzu web sayfasına girmeye gerek kalmadan özel bir pencereden yönetebilirsiniz. ‘Flock Toolbar’ ın en solunda bulunan ‘**My World**’ isimli buton da Flock’un bütün özelliğini yansıtıyor belki de. Açılışta da karşınıza gelen My World sayfasında, yazımın en başında bahsettiğim ‘toplanma’ kavramı kendini tam anlamıyla gösteriyor. Burada bütün favori sitelerinizi, favori medyalarınızı, favori ‘feeds’lerinizi ve favori arkadaşlarınızı birarada, toplu halde, tek bir sayfadan kontrol edebilme şansına sahipsiniz.
Bununla birlikte Firefox'tan gelen belli başlı özellikleri de koruyor Flock; son oturum özelliği ve arama geçmişini anında göstermesi gibi (bakınız Firefox 3.0). Firefox'taki eklentileri burada da kullanabildiğiniz gibi Flock'a özgü eklentiler, araç çubukları ve temalarla Flock'un zenginliğine zenginlik de katabilirsiniz. Bütün bu özellikleriyle Flock, PC World'ün yaptığı bir ankette, 2008'in en iyi 100 ürünü arasında 6. seçilmiştir. Aynı zamanda 2008'de sosyal ağlar konusunda Webby Ödülü'nü ve SXSW İnteraktif Web Ödülü'nü almıştır.
Bu kadar özellikle birlikte gelen bir külfet var mıdır acaba diye araştırdığımızda Firefox'tan biraz fazla hafıza gerektirdiğini görmekteyiz. Ama günümüz bilgisayarlarında bunun çok da sorun yaratacağı düşünülmemeli bence. Yine de tabi bir dezavantaj olarak görülebilir.
Evet, geldik son sözlere...
Elimden geldiğince Flock nedir tanıtmaya çalıştım. Daha ayrıntılı bilgiye kendi web sitesi http://www.flock.com/ adresinden ulaşıp, inceleyip, kurup, kurcalayıp kullandıkça çok seveceksiniz. Flock ile internette dolaşmak çok daha keyifli olacaktır :)
Diğer sayılarda da görüşmek dileğiyle. E-bergiyle kalın :)