Merhaba sevgili e-bergi okurları, bu ayki yazımda sizlere ABD'li dilbilimci, mantıkçı, filozof, tarihçi, siyasi eleştirmen ve yazar Avram Noam Chomsky’den bahsedeceğim.
Chomsky, 7 Aralık 1928'de Philadelphia/Pennslyvania'da doğdu. Rus göçmeni ve İbranice öğretmeni William Chomsky'nin oğludur. İlk eğitimini Philadephia'daki Oak Lane Country Day Okulu'nda ve Central Lisesi'nde aldı. 1940 ile 1945 yılları arasında New York Şehri'nin anarşist-sosyalist Yahudi entelektüel cemaatinin çalışmalarıyla yakından ilgilendi. Çalışmalarının büyük bölümünü 1951-1955 yılları arasındaHarvard Üniversitesi'nde tamamladı. 1955 yılından beriMassachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde ders veren Chomsky’nin ilk kitabı olan "Sözdizimi Yapıları" (Syntactic Structures) 1957 yılında yayınlanmıştır. Çağdaş yapısal dilbilimi kuramcılarının savundukları tezleri eleştiren bu kitap, o zamana kadar gelmiş dilbilim kuramlarının yeniden düşünülmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Chomsky, 1976 yılından beri enstitü profesörü olarak görev yapmaktadır.
Noam, dil biliminin tarihsel ilkelerini İbranice uzmanı olan babası William'dan edinerek dil bilimi alanında ün yapmıştır. Pek çok başarısının arasında en göze çarpanı, modern mantığa ve matematiksel temellere olan ilgisinden kaynaklanan üretici dil bilgisi üzerine olan çalışmalarıdır. Öğrenci olarak Noam, Pennslyvania Üniversitesi Dil bilimi profesörü olan Zellig Harris’ den oldukça etkilenmiş ve bu alanda çalışmalara yönelerek başarılı olmuştur. Bu başarısı takdir edilen Noam pek çok kez ödüllendirilmiştir örneğin Londra Üniversitesi ve Chicago Üniversitesi tarafından Onursal Doktorluk unvanı almıştır. Chomsky ayrıca dünyanın pek çok ülkesinde konferanslar vermiştir.
Dünyanın en çok alıntı yapılan insanı unvanına sahip olan Chomsky, kendi ismiyle adlandırdığı Chomsky Hiyerarşisi’ni geliştirmiştir. Bu hiyerarşiye göre bir dili öğrenirken sadece ihtiyaç duyulan bilgi alınmalıdır, karmaşık dilbilgisi kuralları genellikle sadece kafa karıştıran unsurlar olarak görülmektedir. Noam aslında, dünya üzerinde bulunan dillerin ortak noktalarını araştırarak hepsinin öğrenilebilir olduğunu göstermeye çalışmakta ayrıca insanlar arasında dillerin farklılığından kaynaklanan bir ayrım olmaması gerektiğine inanmaktadır. Chomsky Hiyerarşisi dil bilimde teorik bilgiler sağlaması yönünden ön plana çıkması ile beraber şekil benzerliği ve dilbilimindeki bu tür konularla ilgili bilgisayar teorilerinde de büyük önem taşır.
Noam Chomsky'nin dünyanın en verimli yazar ve düşünürlerinden biri olduğu söylenebilir. Aynı zamanda pek çok konuyla ilgili araştırmalar yapmış dilbilim, mantık, psikoloji, bilgisayar bilimi, bilişim, yapay zekâ vb. konular üzerine pek çok kitap ve 200'e yakın sayıda teknik ve bilimsel makale kaleme almıştır. Bilgisayar programlama ve bilişim kuramı konusundaki yazılarının 1956 ve 1958 gibi bilgisayar bilimi için oldukça erken sayılabilecek tarihlerde kaleme alınmış olması da ayrıca dikkate değer bir özelliğidir.
KAYNAKLAR