Biraz Nostaljik Bir Kablosuz İnternet
Günümüzün olmazsa olmazlarından sayılan kablosuz internet bizim için artık sıradan bir hale geldi; fakat bundan 20 sene öncesinde işler pek de kolay değildi. İnternet, herkesin çok da kolay ulaşamayacağı bir ayrıcalıktı. Ona kablosuz olarak bağlanmak ise ayrı bir dertti. İşte tam burada, 1990 yılında ODTÜ’de, METU Computer Center (Bilgi-İşlem) ve ANTRAK işbirliği ile Türkiye’nin ilk Paket Radyo Girişi (gateway) kuruldu. Bu, Türkiye’nin ilk kablosuz internet ağı idi. Bu yazımda, bu sistemin tarihi gelişimini sizlere anlatmaya çalışacağım.
Tarihçe
Telsizle, elektromanyetik dalgalar kullanılarak uzaktan iletişim uzun süreden beri biliniyordu, fakat bunlar analog ses sinyalleriydi . İnsanlar dijital bilgileri iletmeye çalıştığında ise işler birazcık karıştı. Öncelikle telsizler ses iletimi içindi, dijital verileri iletmek için değil. Ayrıca, kullanılacak frekansın bandının her zaman boş olacağı da garanti değildi. Yabancı bir giriş sinyalleri karıştırabilir ve iletişimi olumsuz etkileyebilirdi. Bu olumsuzluklara rağmen, 1960’ların ortalarında bilgi paket teknolojisi geliştirilmeye başlandı ve ilk pratik uygulamasını 1969’da ARPANET’te buldu. 1970’de ALOHANET (Hawaii Üniversitesi) ilk büyük paket radyo projesiydi. Amatör radyocular arasında kullanımı ise 1978’de Kanada’da başladı. Bu amatörler aynı zamanda kendi ucuz sistemlerini de tasarladılar.
Temel Bir Paket Radyo İstasyonu
AMPR amatör paket radyo istasyonu, prensip olarak bir bilgisayar, bir telsiz ve bir modem ile internete erişim sağlamaktadır. Bu sistem ile intenete bağlanabilir, e-posta gönderebilir, hatta dosya transfer işlemi yapabilirsiniz. Sistemin basit çalışma mantığı bilgisayarda işlem gören bir bilginin, modem ve telsiz aracığılıyla paketler halinde karşı tarafa iletilmesi işlemidir. Önceleri sadece yazı gönderebilen bu sistemler zamanla gelişmiş ve bilgi alışverişi yapacak düzeye erişmişlerdir. Paket radyo istasyonları, sadece alıcı-verici olarak tek başlarına çalışmazlar. Her radyo istasyonu aynı zamanda bir bilginin uzak mesafelere taşınması için aracı görevi görür (digipeater).
Paket Sistemin Avantajları
Sistemin büyük yeniliği, bugün kullandığımız paket veri iletimi teknolojisini barındırıyor olmasıdır. Paket sistemin 3 büyük avantajı şudur: bir mesaj yazıp göndermek isterseniz, TCP sizin için mesajınızı paketler halinde böler, telsize yollar ve gönderir. Paketleri alırken de otomatik olarak hata kontrolü yapar, paketleri çözer ve size mesajı gösterir. Paket radyo protokolü, bu sistemle en az hatayı sağlar. Paket sistemin diğer büyük avantajı, sistemdeki diğer istasyonlarla aynı frekans üzerinden konuşulabilmesidir.
TNC nedir?
Paket radyonun en önemli elemanı TNC dediğimiz, bilgisayar ile telsiz arasındaki bağlantıyı sağlayan devredir. İşlemci, modem ve rs-232 bağlantısını sağlayan devreden oluşur. TNC veri paketlerini bilgisayardan alır, hata kontrolü yapar, bilgiyi ses sinyaline dönüştürür ve telsize iletir. Size de internetin keyfini sürmek düşer.
Türkiyede Paket Radyoculuk
Türkiye’nin ilk Paket Radyo istasyonu, Odtü CC’nin de yardımıyla, ANTRAK (Ankara Amatör Radyo Telsiz Cemiyeti) tarafından kurulmuştur. Çağrı kodu TA2ANK olan sistemin frekansı 144.625’tir.