İşte bir güncel köşesinde daha sizlerleyiz. Bu hafta İstanbul’a uzanıp, sanal ortamın en güçlü bilgi devlerinden birinin haberini paylaşacağız. Hepimizin bildiği, yazılarımızda da sık sık kaynak gösterdiğimiz sevgili internet ansiklopedimiz Wikipedia’nın kurucusu Jimmy Wales, 18 Ocak’ta İstanbul’daydı. Türkiye’de elektronik ticaret alanına yeni bir soluk getiren Altivi’nin, internetin dünyadaki öncülerini Türkiye ile tanıştırmak amacıyla düzenlediği “Altivi ile Sınırsız Dünyanın Liderleri” seminerlerinin ilkinin konuğu Wales; Wikipedia, Wikia ve Wikia Search’ten bahsetti.

Öncelikle Jimmy Wales ve Wikipedia fikrinin doğuşu hakkında kısa bir bilgi verelim. 1966 Alabama doğumlu Wales, Auburn University’de işletme bölümünü bitirdikten sonra, University of Alabama’da mastır yapmış. 1994-2000 yılları arasında Chicago Options Associates’de araştırma müdürü olarak çalışmış. Bilginin demokratik bir şekilde paylaşılması amacıyla, 2000 yılında ilk özgür ansiklopedi fikri “Nupedia” ortaya çıkmış (evet, "özgür yazılım"ın özgürlüğünden). Wales daha sonra bu ansiklopedi için wiki yazılımı kullanmayı önermiş, ve Nupedia’ya girişler bir sunucuda yüklü olan wiki ile yapılmaya başlanmış. Bu projenin adı ise “Wikipedia” konmuş; fakat bir süre sonra Wikipedia’nın gelişimi Nupedia’yı gölgede bırakmış. Zaman içinde hızla gelişerek 247 dilden milyonlarca makale barındıran şu anki Wikipedia halini almış. Wikipedia’yı özetlemek için en güzel sözler sanırım babasının şu cümleleri olacak: “Bir dünya düşünün; öyle ki gezegendeki her bir insana, insanlığın bütün bilgilerinin toplamına özgürce erişebilme hakkı verilmiş. İşte bizim yaptığımız bu.” Unutmadan, Wikipedia'nın GNU FDL (GNU Free Documentation License) altında lisanslanmış olduğunu da söylemeden geçmeyelim.

Bu tohumla yeşerip bugünlere kadar gelen Wikipedia’nın İstanbul’daki macerasına dönersek, sanırım ilk önce katılımcıların gösterdiği ilgiyi belirtmemiz gerekir. Wikipedia’da 98 bin Türkçe makale bulunduğunu göz önüne alırsak, bu ilgi hiç de beklenmeyen bir ilgi değildi :) Ayrıca Wales’e göre, yaklaşık 2 hafta içinde Türkçe Wikipedia (Vikipedi) 100 bin makale sınırını geçerek, dünyada içeriği en geniş Wikipedia’lar arasına girecek. Bu da Vikipedi'nin İngilizce, Almanca ve Fransızca Wikipedialar ile aynı kategoriye girmesi demek! Vikipedi'nin şu anda tam 99.699 makaleye sahip olduğunu görünce, "Haydi koşun Viki'yeee" diyesi geliyor insanın :) Nitekim aynı noktaya Wales de parmak basmış. Genellemek gerekirse Wales’in bu ziyaretinde Wikipedia ile kullanıcı ilişkisi hakkında değindiği iki önemli nokta şunlar: İlki, kullanıcıların araştırmalarına Wikipedia’da başlamaları; ancak orada bitirmemeleri. Kısaca en sağlıklısının Wikipedia’yı bir çıkış noktası olarak kullanmaları olduğunu öğütlüyor Wales. Diğeri ise, Wikipedia’ya herkesin katkıda bulunmasının gerekliliği. Yani hataları rapor etmek, içerik göndermek, düzeltmek, vb. işlemlerin tüm kullanıcılar tarafından uygulanması sorumluluğu yerleştikçe, Wikipedia'nın gelişmesinin sağlıklı olacağına dikkat çekiyor. Çünkü Wikipedia'ya yapılan bir katkı, tüm insalınlığın bilgi birikimine yapılmış bir katkı olarak dünyanın her köşesinde herkesin özgür erişimine olanak sağlıyor. Kısaca, kullandığımız sıklıkta olmasa da, herkes ne kadar nitelikli ve nicelikli katkıda bulunursa, o kadar büyüyecek tek ciltlik sanal kütüphanemiz :)

Seminerde Wales, Wikipedia’nın yanı sıra, diğer projeleri Wikimedia Vakfı, Wikia ve 7 Ocak’ta faaliyete geçmiş en yeni projesi Wikia Search’den de bahsetti. Henüz duymayanlar için kısaca tanımlarsak, Wikia Search açık kaynaklı yazılımdan oluşan bir internet arama motoru. Yazılımının tamamının kullanıcıların katkılarına açık olması ise onu diğer arama motorlarından ayıran en önemli özellik. Wikia Search ile arama motorlarının tekelini kırmayı hedefleyen Wales, şu anda biraz daha "bekleyip görmek" taraftarı. Wales'in değindiği başka bir konu da bilgiye sınırsız erişimin önemiydi. Somut verilere dayanarak, önümüzdeki 5-7 yıl içerisinde 1 milyar kişinin daha internet erişiminin olacağını belirtti. Seminerde ele alınan diğer konular ise, şu an ülkemizin de gündeminde olan internette içerik, özgürlük ve sorumluluk konularıydı.

Wikipedia’nın babası evine dönerken, bu hafta da güncel köşemizin sonuna geldik. Gelecek ay yepyeni konferanslarla ve yepyeni haberlerle görüşmek dileğiyle…

03/02/2008 tarihinde Vikipedi'miz 100.000 makale sınırını aşmıştır!

Kaynaklar: