Öncelikle herkese merhabalar... Bu ay, Dünya Çapında Ağ’ı (World Wide Web,WWW) insanlığın hizmetine sunan ve dolayısıyla da e-bergi’mizin ortaya çıkmasını, sizlerle buluşmasını sağlayan bilimadamı Tim Berners-Lee’den bahsedeceğiz!
Dünya Çapında Ağ, ya da bilinen ismiyle Web, internet üzerinden milyonlarca kişiyle bilgi paylaşımını sağlıyor. Farklı yapılardaki yazı, ses, resim gibi veriler, aktarıldıkları ortamda birbirlerine bağlı olarak çağrılabiliyorlar ve web tarayıcılarında görüntülenebiliyorlar. Bu küçük önbilgiden sonra Berners-Lee’nin de küçüklüğüne dönelim. :)
Tim Berners-Lee, 1955 yılında, Londra’da dünyaya geldi. Annesi ve babası ilk bilgisayarlardan biri olan Manchester Mark I’i yapan grupta yer alan iki matematikçi. Oğulları Tim’i de matematiğe hayatının her alanında yer veren bir insan olarak yetiştirmek istemişler ve zannediyorum başarmışlar da. Lee’nin matematik dehası bugün istediğimiz bilgiye bir tıklamayla ulaşabilmemizi sağlıyor.Daha ne olsun? :)
Barners-Lee ilerleyen yıllarda fizik okumak üzere Oxford Üniversitesi'ne başladı ve bu yıllarda “hackerlık” yaptığı için okuldaki bilgisayarları kullanması yasaklanınca o da çözümü kendisine bir bilgisayar yapmakta buldu; hem de eski bir televizyonu kullanarak… 1976’da Oxford’tan mezun olunca Cenevre’de bulunan Avrupa Parçacık Fiziği Araştırma Merkezi CERN’de yazılım mühendisi danışmanı sıfatıyla geçici olarak çalışmaya başladı. Web’in oluşumu aslında Berners-Lee’nin CERN’de çalışırken yazdığı bir programa dayanıyor. Lee, birlikte çalıştığı, dünyanın dört bir tarafından gelen çok sayıda araştırmacının birbirleriyle olan bağlantılarını ve proje bilgilerini hatırlamakta güçlük çektiği için sormak anlamına gelen ‘Enquire’ adında bir program yazdı. Herbiri birbirine bağlı kişi ve proje bilgileri artık akıllarda değil, Berners-Lee’ nin deyimiyle ‘memory substitute’ yani bu programın sağladığı ‘yedek hafızada’ tutulmaya başlandı. Bu projeden sonra CERN’den ayrılan Lee,1984 yılında CERN’e geri döndü ve daha iyi bir pozisyonda yeniden çalışmalarına başladı. Asıl başarmak istediği, dünya genelinde herkesin erişebileceği bir bilgi paylaşım alanı oluşturmak olan Lee, bilgisayarda depolanacak ve birbirlerine bağlantıları verilerek oluşturulacak olan bu bilgi sistemlerini iki teknolojiyi kullanarak herkesin erişimine açabilecekti. Bu teknolojilerden ilki Enquire’ı yazarken de kullandığı Hypertext(yardımlı metin) teknolojisiydi. (Yardımlı metin bağlantıları, okuyucunun anlık olarak herhangi bir dökümandan bir diğerine atlamasını sağlayan, yani doğrusal olmayan bir yapıdadır.) Enquire’dan farklı olarak bu yeni projede kullanılacak diğer teknoloji internetti. İnternet, birbirine bağlantıları “_Hypertext_” yöntemiyle verilen dökümanların bilgisayarlar arasında iletilmesini sağlayacaktı. Berners-Lee 1989’da CERN’e bu projeyi gerçekleştirilmesi için teklifte bulundu fakat yanıt alamayınca kendisi üzerinde çalışmaya devam etti ve nihayet 1990’da tüm bu düşünülenleri gerçekleştirecek olan “Hypertext Transfer Protocol” ü (HTTP) yazdı. Ayrıca, dökümanların internet üzerinde bir adresleri olması gerekiyordu. URI(Universal Resource Identifier/evrensel kaynak tanıtıcı) adı verilen bu adresleri de düzenledi. (Şimdilerde bu adresler URL(Uniform Resource Locator) olarak adlandırılıyor.)
Ve 1990’ın sonlarına doğru, WorldWideWeb olarak adlandırılan istemci (client) programı da yazan Lee, HTML (Hypertext Markup Language) diliyle biçimlendirilmiş yardımlı metin sayfalarının internette yayınlanmasını sağladı. “info.cern.ch.” olarak bilinen ilk web sunucusunu yazan ve bu sayede web sayfalarının başkaları tarafından görülmesini sağlayan Tim Berners-Lee, o büyük amacına da böylece ulaşmış oldu.
Bu aşamalardan sonra, Tim Berners-Lee, Web’in geliştirilmesi için bir araya gelip önerilerde bulunacak, standartlar getirecek gönüllü şirketlerle 1994 yılında, Massachusetts Teknoloji Enstitü’sünde _**WorldWideWeb Consortium(W3C)’**_u kurdu ve hala başkanlık görevini sürdürmekte. Bunun dışında MIT'de kıdemli araştırmacı ve Southampton Üniversitesi'nde de bilgisayar bilimleri profesörü olarak görev yapmakta.
İnsanlığa büyük katkılarda bulunmuş olması nedeniyle Birleşik Krallık Kraliçesi tarafından 2004 yılında “Sir” ünvanı verilen Tim Berners-Lee aynı zamanda alçak gönüllülüğüyle de tanınıyor. Sahip olduğu bu ünvanı bütün web geliştiricileri ve yatırımcıları adına bir onur kaynağı olarak gören Berners-Lee, Sir ünvanının yanında, oldukça fazla sayıda ödüle de sahip.
İnternetin web sayfaları olarak da kullanılabileceği fikrini bulup, bu fikri gerçeğe dönüştüren bu ayki konuğumuz Tim Berners-Lee’a minnettarız… :))