Merhabalar herkese,

Bu yazımda sizlere genel anlamda Oyunlar ve daha özelinde de Linux'taki oyunlardan bahsetmek istiyorum.. ENIAC'tan bu yana bilgisayarların gelişimini içerisinde Oyunlar apayrı bir konumda bulunmaktadırlar. insanların neden oyun oynadıklarını bir düşünürsek aklımıza şu seçenekler gelecektir: Stres atmak, eğlenmek, oyunlardaki gerçekçiliğin son yıllarda hızla artması ve çocukluğumuzda bilgisayarla ilk tanışmamızın büyük ihtimalle oyunlar sayesinde olmasıdır.. Oyun kelimesi her ne kadar belli bir neslin gözünde "oyunu çocuklar oynar" diye şekillenmiş olsa bile; bilgisayar oyunlarının, bilgisayarın kendisinin yapısına benziyorcasına zamanla daha da karmaşık olması, amaçlarının daha karışık ve daha çok yetenek(beyin gücü/ refleksler v.s.) gerektiren bir hal alması kaçınılmaz bir sonuç olmuştur..

Linux oyunlarının tarihçesine bir gözatarsak şöyle bir sonuçla karşılaşabiliriz:

  • 1995 - Klasik X oyunlarının Ortaya Çıkması: X, unix/Linux sistemlerinde kullandığımız grafik arayüzün ortak adıdır. İlk grafik arayüz oyunları bu tarihte ortaya çıkmıştır.. Tahmin edebileceğiniz gibi sadece zaman geçirmek için yazılmış/kodlanmış, çok fazla profesyonel emek içermeyen oyunlardır.
  • 1997 - Kaliteli Ticari Oyunlar İçin Çalışmalar: Zamanla, biraz da windows ortamında çalışan oyunların da etkisiyle profesyonel oyunların oluşturulması için çalışmalara başlanılmıştır.. görüntü kütüphanelerine duyulan ihtiyaç daha çok açığa çıkmakta bu konuda çalışmalar hızlanmaktadır.
  • 1999 - Ticari Destek ( Quake Serisi / Unreal ) Linux üzerindeki oyunların ticari potansiyelinin farkına varan Raven Software, id software, Epic Games gibi firmalar harekete geçer ve ilk ticari oyunlar için çalışmalar başlar. Bu konuda Loki Entertainment Software'in adını anmak önemli bir nokta, çünkü Loki, Heretic II, Soldier Of Fortune, Myth II: Soulblighter ve Heavy Gear II gibi oyunları Linux ortamına taşıyan bir şirket olmuştur.
  • 2004 - Unreal Tournament 2004, Neverwinter Nights, Cube 2004 yılına geldiğimizde ise artık oyun piyasası iyice kızışmıştı ve kapalı kaynak kodlu oyunlar Linux üzerine taşınmaktaydılar.. Dungeons & Dragons ve Forgotten Realms tabanlı bir oyun diyebileceğim Neverwinter Nights 2002 haziran'ında Windows versiyonu piyasaya sürüldükten bir sene sonra Linux istemcisini serbest bıraktığını açıkladı.. id Software, Raven Software ile birlikte 2004 yılında Doom 3'ü ve Quake serisinin Linux sürümlerini yayınladılar ve Ağustos 2005te id software Quake 3 Arena'nın kaynak kodunun tamamını GNU GPL ile lisanslayarak açık kaynak kod haline getirdi.. Bu sayede de bir çoğumuzun bildiği gibi Open Arena adlı oyun ortaya çıktı.. Halen bir çok başarılı fps(first person shooter) oyunu quake oyun motorunu kullanmaktadır..

Günümüzde ise kaliteli Linux oyunlarını oynayabilmekle beraber cedega/wine gibi emülatörleri kullanarak windows oyunlarını da oynayabilmek mümkün olduğu gibi her geçen gün oyun çeşidi de hızla artmakta..

Peki İyi bir Oyun için gerekli olanlar neler?

Oyun oynarken dikkat etmemiz gereken bir önemli husus amaca yönelik donanım kullanmamız. Oynayacağımız oyunların özelliklerine göre ekran kartı/ bellek / işlemci v.s. seçmeli, hazırlıklarımızı ayarları yapılmış kaliteli bir işletim sistemi üzerinde yapmış olmalıyız. (bilmem o işletim sisteminin Linux olduğunu söylememe gerek var mı :) ) Ekran kartı'nın 3B desteği için gerekli yazılımları, paketleri yüklemeliyiz. Son olarak Oyunun kendisi ve tercihen joystick/gamepad de aldıktan sonra artık oyun oynamaya hazırız demektir.

Donanım desteği konusunu biraz daha açarsak bu konuda şu an başı çeken iki firmanın olduğunu görürüz: Nvidia ve Ati.. Ayrıca intel'in onboard ekran kartları ve Matrox serisi ekran kartları da Linux desteği vermektedir. Kullandığınız ekran kartının modeli, özellikleri, işletim sisteminizin sürücü desteği bu noktada önem kazanmaktadır. Günümüzde bir çok ekran kartı'nın 3B sürücü desteği değişik dağıtımlar tarafından sağlanıyor olsa da; kullandığınız Linux dağıtımında ekran kartınıza uygun sürücüler paketlenmiş mi, herhangi bir sorun yaşanıyor mu, önceden araştırmanız en ideal olanıdır..

Yine donanımdan devam edersek, ses için çeşitli arayüzler bulunmaktadır Linux üzerinde. Önceleri OSS (Open Sound System) daha popülerken, ALSA (Advanced Linux Sound Architecture) adlı Linux çekirdek modülü OSS'in yerine almak üzere geliştirilmiş ve ses kartları için sürücü desteği vermeye başlamıştır. Şu an popüler bir çok Linux dağıtımında ALSA kullanılmaktadır. Bunun dışında Intel tarafından geliştirilmiş olan AC97 (Audio Codec '97) adlı Codec standartı bulunmaktadır. Genellikle modemler, anakartlar ve ses kartları için kullanılan AC97 de intel ses kartlarınızdan verim almanız için sunulan bir seçenektir.

Donanımla ilgili son olarak bahsedeceğim nokta ise joystick/gamepad'ler.. Ne oynadığınız gibi neyle oynadığınız da önemli bir noktadır bilgisayar oyunlarından zevk alabilmeniz için. Özellikle de arcade/ yarış cinsi oyunlar oynuyorsanız joystick/gamepad'in yerine klavye tutamaz kesinlikle.. Peki sorun yaşamak istemiyorsanız, rahat rahat oyun oynamak istiyorsanız ne yapmanız gerekli? Joystick/Gamepad'inizin mevcut Linux çekirdeği tarafından desteklenip desteklenmediğini araştırmalısınız. Kullandığınız Linux Dağıtımının joystick/gamepad'ler için herhangi bir çalışma yapıp yapmadığını araştırmalısınız.. Linux üzerinde çalışan joystick/gamepad'lere birer örnek verirsek Creative GamePad Cobra ve Logitech WingMan Warrior.

Doktor bey, performanstan memnun değilim =)

Oynamak istediğiniz oyunun kurulumu için elinizden geleni yaptınız, bilgisayarınıza kurdunuz, ama istediğiniz sonucu alamıyorsunuz. FPS oyunlarında görüntü tatmin edici değil, adamlar yavaş ilerliyor, oyunda takılmalar oluyor.. Ne yapmalıyız peki?

Oyun oynayacağınız ortamı da oyuna göre hazırlamanız gerekmektedir. Kullandığınız dağıtım'ın kullanıcı topluluklarıyla irtibat halinde olun, yazılanları okuyun. Belirli oyunlarda oluşabilecek hatalarını, performansla ilgili "kimi zaman" atmanız gereken taklaları buralarda ulaşabileceğiniz dökümanlar sayesinde öğrenebilirsiniz. Ayrıca amacınız sadece oyun oynamaksa http://live.linux-gamers.net/ adresinden de erişebileceğiniz gibi çalışan linux dvd oyun dağıtımları bulabilirsiniz.

Yazılımla ilgili biraz daha teknik konulara girelim biraz da.. Oyunların çoğu çeşitli kütüphanelere ihtiyaç duyarlar. bu kütüphanelerin de sürümden sürüme farklı özellikleri olabilir. ornek_kutuphane.0.2'ye bağımlı olan bir oyun ornek_kutuphane.0.3 ile düzgün çalışmayabilir, hatta hiç çalışmayabilir.. oynadığınız oyunu paket yöneticisi ile kurmuyorsanız, elle derleyip kurmaya çalışıyorsanız programın bağımlı olduğu kütüphaneleri de "doğru sürümleri ile birlikte" kurmalısınız.

Oynadığınız oyunlardan performans beklentiniz arttıkça oyunun kullanmak isteyeceği bellek miktarı artacaktır. Oyunun ihtiyaç duyacağı belleği rahat rahat kullanabilmesi, daha az takılması/hiç takılmaması için gereksiz yere arka planda çalışan programlardan/yüklerden kurtulmanız gerekmektedir.

Son olarak da oynadığınız oyun için doğru arabirimi seçmelisiniz. Mame emülatör oyunları için XMame/GLMame gibi emülatörleri kullanırken, Linux üzerinde oynamak isteyeceğiniz Windows oyunları içinse wine/cedega/playonlinux gibi arabirimlerden en uygun olanını seçmelisiniz ki verim alabilesiniz.

Gelecek sayımızda popüler Linux oyunları ve playonlinux/windows oyunlarını linux üzerinde oynama üzerine bir yazıyla görüşmek dileğiyle.