Merhaba sevgili e-bergi okurları! Bu ay biyografi köşemizde dünyanın ilk programlanabilir bilgisayarının mucidi Konrad Ernst Otto Zuse’den bahsedeceğiz.

Zuse, 22 Haziran 1910 tarihinde Bad Hersfeld’de doğdu. 1912’de babasının işi nedeniyle ailesi ile birlikte Doğu Prusya’ya göç etti. Yüksek öğrenimini Technische Hochschule Berlin-Charlottenburg‘de (Berlin Teknik Üniversitesi) tamamladı. Üniversitede mimarlık ve makine yapımı alanındaki eğitimini tamamlamadan ikisini de sıkıcı bulup inşaat mühendisliği dalına geçiş yaptı ve 1935’te mezun oldu. Zuse mezun olunca Ford’da ve daha sonra da Henschel Uçak Fabrikası’nda çalıştı. Ancak bir süre sonra matematiksel hesaplamaları makine yardımıyla yapmak gibi parlak bir fikir geldi aklına. İşinden ayrılıp, ailesinin de maddi desteğiyle, kendine apartmanda bir atölye kurdu. Burada ilk mekanik, elektrikle çalışabilen hesap makinesi olan Z1’i icat etti (1938). Z1 hiçbir zaman mükemmel bir şekilde çalışmadığı için Zuse, Uçak Araştırma-Geliştirme Müdürlüğü’nün maddi desteğiyle Z2’yi, daha sonra Alman Hükümeti'nin desteğiyle de Z3'ü geliştirdi. 1998'de Z3 dünyanın ilk programlanabilir bilgisayarı olarak kabul edildi.1941’de kendi şirketini kurdu: Zuse Apparatebau (Zuse Tasarım ve Mühendislik). Bu şirket 1945'te savaş sırasında yıkıldı. Daha sonra, 1942'de, Zuse Z4 üzerinde çalışmaya başladı. Savaş ortamı nedeniyle çalışmalarına güvenli bir şekilde devam edemediğinden Z4'ü ancak 1950'de tamamlayabildi. Bu sırada da diğer şirketlerini şirketini kurdu:  Zuse-Ingenieurbüro Hopferau ve Zuse KG . Böylece Z4 dünyada ticari amaçla kullanılan ilk bilgisayar sıfatını aldı. 1940’ta Zuse uçak kanatları hesaplaması için kullanılmak üzere S1 ve S2 hesap makinelerini tasarladı. Zuse'nin çalışmaları için patent hakkı başvurusu önce kabul edilse de, 1967'de 'yetersiz icat değeri' gerekçesi ile patent hakkı geri alındı.

Zuse Z4 üzerine çalışırken makine kodları ile yapılan programlamanın oldukça karmaşık olduğunu düşünerek, üst düzey bir programlama dili olan 'Plankalkül' ü yazdı. Bu dilin uyarlaması ancak 2000'li yıllarda yapılabildi.

Biraz da Zuse'nin aile hayatından bahsedelim. Zuse, 1945'te Berlin'de Gisela ile evlendi. Çiftin 5 çocukları oldu. En büyük çocukları olan Horst matematik profesörü oldu. Savaşın son yıllarında Zuse ailesiyle birlikte Berlin'den Almanya'nın güney bölgesine göç etti. Profesyonel iş hayatına son verdikten sonra ise resimle uğraşmaya başladı.

Zuse 8 fahri doktora ünvanına sahip olmakla birlikte bir çok ödüle de layık görülmüştür. Bilişim Desktekleme Derneği (Geselschaft für Informatik) ve Alman Yapı Branşı Merkez Tabanı (Zentralverband des Deutschen Baugewerbes) bilişim alanındaki başarılarından dolayı Zuse'ye madalya verdiler. Ayrıca, Alman Liyakat nişanınına (1995), Wener-von-Siemens yüksüğüne (1964) ve Wilhekm-Leuschner madalyasına layık görüldü. Birçok bilim merkezine ve okula Zuse ve hizmetlerinin adı verildi. Doğumunun 100. yılı olan 2010'da ise özel baskı 10€ 'luk maden paralar basıldı.

Zuse'nin bilgisayarları Berlin'de Alman Teknik Müzesi'nde sergilenmektedir. 18 aralık 1995'te ölmüştür.

Kaynaklar